ရခိုင္ေတးရြီးဆရာ ဦးေမာင္သန္းဧ။္ ဂီတခရီးလမ္းက ပန္းေ၀ဒနာ

PROFILE
နာေမ - ဦးေမာင္သန္း
အႏုပိုင္ညာနာေမ - ဂီတစာဆို- ပြဲ၀င္ရခိုင္အဆိုေတာ္
အသက္ - ၅၈ ႏွစ္
တီးခတ္မႈ - မယ္ဒလင္၊ စည္း၀ါး
နီရပ္လိပ္စာ - ၀ိသာခါလက္ၾကား၊ ဆင္ကူလမ္း၇ပ္ကြက္

မီး ။ ဆရာမြီးရပ္ဇာတိၿမီကို သိခ်င္ပါေရ။ မိသားစုအေၾကာင္းပါ ေျပာပါဆရာ။

ၿဖီ။ ကၽြန္ေတာ့္ မြီးရပ္ၿမီမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ အေနာက္သဲေခ်ာင္းရြာ ဇာတိပါ။ အဖ ဦးစံေအာင္၊ အမိ ေဒၚညြန္႕ျဖစ္ၿပီးေက မြီးခ်င္း သံုးေယာက္အနက္ ကၽြန္ေတာ္က အႀကီးဆံုးပါ။ အခု ကၽြန္ေတာ္ ၀ိသာခါလက္ၾကား၊ ဆင္ကူးလမ္းရပ္ကြက္မွာ နီထိုင္လ်က္ ဟိပါေရ။

မီး။ ။ ေတးဂီတ အႏုပိုင္ညာနယ္ကို စတင္၀င္ေရာက္ေတခုႏွစ္၊ စတင္ရြီးခေရေတးျခင္းနန္႕ ဆရာ့ေတးျခင္းကို စတင္သီဆိုခေရ အဆိုေတာ္နာေမကို သိခ်င္ပါေရ။


ၿဖီ။ ။ ေတးဂီတနယ္ကို အသက္ (၁၇-၁၈)ႏွစ္ကပင္ စတင္၀င္ေရာက္ခါပေရ။ စတင္ရြီးစပ္ခေရေတးျခင္းက သစၥာပန္းမႏြမ္းစီခ်င္ပါ ဆိုေရ ေတးျခင္းပါ။ ေဒေတးျခင္းကို ဦးေမာင္သိန္း၊ ဦးေက်ာ္လွ၊ ခင္ေအးခ်ိဳရို႕တိတ္ေခြနန္႕ ဆိုကတ္ပါေရ။

မီး။ ။ အဂုအခ်ိန္ထိ ဆရာ၇ြီးေရ ရခိုင္ေတးျခင္း စုစုေပါင္း ဇာႏွစ္ပုဒ္ဟိဗ်ာလ္လဲဆိုစြာကို မွတ္တမ္းတင္ပီးပါ ဆရာ။

ၿဖီ။ ။ေတးျခင္း ဇာႏွစ္ပုဒ္ဆိုစြာ တိတိက်က်မွတ္တမ္းတင္မွတ္မထားမိပါ။ ခန္႕မွန္းၿခီကေတာ့ခါ ေလးငါးဆယ္ေလာက္ ဟိပါဖို႕။

မီး။ ။ ဆရာေတးျခင္းရြီးစြာမွာ ဇာသူ႕အတြက္ ဇာသူဆိုဖို႕ဆိုၿပီးေက ရြီးစြာပါလာ။ ရြီးၿပီးခါမွ ေတးျခင္းနန္႕ ကီးကိုက္ေတ အဆိုေတာ္ကို ပီးလိုက္စြာပါလာ။

ၿဖီ။ ။ တခ်ိန္တုန္းက ကိုယ္တိုင္သီဆိုဖို႕ ေရြစူးခပါေရ။ ေယေကေလ့ မဆိုျဖစ္ခပါ။ ကိုယ္စပ္ေတ ေတးျခင္းနန္႕လိုက္ဖို႕ အဆိုေတာ္တိကို ပီးလိုက္ပါေရ။

မီး။ ။ ဆရာေတးျခင္းရြီးၿပီးေက တီးလံုးသံစိုင္ကို ကိုယ္တိုင္ရွာပါလာ။ အတီးပညာသွ်င္တိကို အပ္ပါလာ။

ၿဖီ။ ။ သံစိုင္နန္႕က်ေက တီးၿပီးေက ရွာပါေရ …….. ရွာၿပီးေက တီးပါေရ။ ေယေကေလ့ အမ်ားအားျဖင့္ ဂီတမွဴးဆရာထြန္းသိန္း၊ သံစိုင္ရွာပီးစြာ မ်ားပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ေလ့ စင္ထက္မွာ တက္ၿပီးဆိုလို႕ ထန္းပင္ရင္းၿပိဳင္ပြဲ၊ ၀ကၤဘာကြင္းမွာလုပ္ေတ အဆိုၿပိဳင္ပြဲတိမွာ ပထမဆု၊ ဒုတိယဆုတိ ရခဖူးပါေရ။

မီး။ ။ ဆရာ ဦးေမာင္သန္းေတးျခင္းရြီးစြာမွာ အခ်စ္ေတးျခင္း (၅၂၈) (၁၅၀၀) မိတၱာဘြဲ႕တိမ်ားပါလာ။

ၿဖီ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ ေတးျခင္းရြီးေစာ္မွာ အမ်ိဳးသားရီး၊ ဘာသာရီးနန္႕ တစ္ပင္တိုင္ သဘာ၀အလြမ္းဓာတ္ခံေတးျခင္းတိ မ်ားပါေရ။

မီး။ ။ ဆရာရို႕ေတးျခင္းသြင္းခေရ ထိုးအယင္ေခတ္က ေခတ္မီေတးသံသြင္း စတီရီယိုတိ မဟိခသိဆိုခါ၊ ဇာပိုင္အခက္အခဲတိနဲ႕ အသံသြင္းခရေလဆိုစြာကို မွတ္တမ္းအျဖစ္ ေျပာျပပါဆရာ။

ၿဖီ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ရို႕ အသံသြင္းခဂတ္ေတခါ ေခတ္မမီပါ။ ခြီးတစ္ေကာင္ေဟာင္ေကေလ့ ပ်က္ပါေရ။ ျပန္သြင္းရပါေရ။ ဂါရီတစ္စီးျဖတ္ေမာင္းလားခေကေလ့ ပ်က္ပါဗ်ာလ္။ ျပန္သြင္း။ ကေကာင္းဒုကၡမ်ိဳးစံုခံခေရ။ စိတ္ေရွခရပါေရ။ ေဒကိစၥကို ေရႊဒဂါး ကိုေအးၾကည္နန္႕ တီး၀ိုင္းေခါင္းေဆာင္ ဆရာထြန္းသိန္းရို႕ သိကတ္ပါယင့္။ အျဖည့္ခံကၽြန္ေတာ့္ဘ၀မွာ စင္ထက္က ၾကယ္ပြင့္တိအတြက္ လမ္းပန္းခင္းပီးလိုက္စြာပါ။

မီး။ ။ ဆရာနန္႕ေခတ္ၿပိဳင္ အယင္က ဂီတဆရာတိ၊ ဇာသူဇာတီးခကတ္ေလဆိုစြာ မွတ္တမ္းတင္ပီးပါ ဆရာ။

ၿဖီ။ ။ ဟုတ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ တက္ႀကြႏုပ်ဳိစိုင္အခါက ႀကံဳခဆံုခကတ္ေတ သစၥာသွ်င္တီး၀ိုင္းက ဂီတမိတ္ေဆြတိကို ေျပာျပပါေမ။
၁။ ဂီတမွဴး ဆရာထြန္းသိန္း (ဒံုမင္း၊ မယ္ဒလင္၊ တေယာ၊ ေအာ္ဂင္၊ ျမန္မာဂီတာ)
၂။ ကိုေက်ာ္ထြန္းသာ (ကြယ္လြန္) (ဒံုမင္း၊ မယ္ဒလင္၊ ျမန္မာဂီတာ)
၃။ ေက်ာင္းဆရာ ကိုေက်ာ္သိန္းေမာင္ (မယ္ဒလင္၊ ျမန္မာဂီတာ)
၄။ ကိုေမာင္ေအးထြန္း (ဘင္ဂ်ိဳ၊ မယ္ဒလင္)
၅။ ကိုဦးခင္ေမာင္ (မယ္ဒလင္)
၆။ ကိုေက်ာ္သိန္း (ကြယ္လြန္) (ပလြီ)
၇။ ကိုေမာင္ေက်ာ္ညြန္႕ (ဗံုဆရာ)
၈။ မခင္စမ္းရီ (အဆိုေတာ္) ၇ို႕ ၿဖိဳက္ကတ္ပါေရ။

မီး။ ။ရခိုင္အဆိုေတာ္တိ ဆရာရြီးေရေတးျခင္းတိကို စင္ထက္မွာ ဆိုကတ္ေတခါ ေတးရြီးဆရာ ဦးေမာင္သန္းရြီးေရ ေတးျခင္းပါလို႕ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုၿပီးေက ဆိုကတ္ပါယင့္လား။

ၿဖီ။ ။ တစ္ခ်ိတ္တစ္ခါက စင္ထက္မွာ ေတးျခင္းဆိုခကတ္ေတ ခ်န္ပီယံ ဦးေမာင္သိန္း၊ ဦးေက်ာ္လွ၊ ညီမ ၀င္းေမနန္႕ ဦးျမေက်ာ္ရို႕ေတးျခင္းဆိုခါ ကၽြန္ေတာ္ ရြီးေရေတးျခင္းကို ဆိုစြာပါလို႕ ေဖာ္ထုတ္ဆိုခကတ္ပါယင့္။ အခု ေတးရြီးဆရာကို ေဖာ္ထုတ္ဆိုကတ္စြာ နည္းလာပါဗ်ာလ္။ ပဥၥ၀တီအက္ဖန္က ဂီတစာဆို အခင္ထြန္း (စစ္ေတြ) ရြီးေရေတးျခင္းတစ္ပုဒ္ကို ကိုထြန္းေအာင္သာ ရြီးေရလို႕ မွားၿပီးေက အသံလြင့္ခေရလို႕ ကိုဦးထြန္းလွ (အခင္ထြန္း)က ေျပာျပဖူးပါယင့္။

မီး။ ။ ေတးျခင္းရြီးဆရာတစ္ေယာက္စြာ ျငမ္းနန္႕တူေရလို႕ ေျပာကတ္ပါေရ။ ဆရာ့ေတးျခင္းကို သီဆိုၿပီးေက ထင္ေပၚလို႕ စင္ေတာ္ကိုတက္လားခခါ နာေမႀကီးအဆိုေတာ္ၿဖိဳက္လာခခါ ဆရာ့ကို ဆရာမွန္းသိတတ္ကတ္ပါသိယင့္လား။ မသိတတ္ကတ္ေက ဇာပိုင္ ခံစားရပါေလ။

ၿဖီ။ ။ ကၽြန္ေတာ့္ေတးျခင္းတိနန္႕ နာေမႀကီးအဆိုေတာ္ ၿဖိဳက္လားခလို႕ ဆရာမွန္းမသိစြာက သူရို႕အေၾကာင္းတရားပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ခြင့္လႊတ္ပါေရ။

မီး။ ။ ဆရာနဲ႕လက္တြဲေဖာ္လက္တြဲဖက္၊ ေတးျခင္းရြီးခကတ္ေတ ေတးရြီးဆရာတိ၊ ဆိုခကတ္ေတ အဆိုေတာ္ေဟာင္းတိကိုေလ့ မွတ္တမ္းက်န္လိုက္ေအာင္ မွတ္တမ္းတင္ေျပာျပပီးစီခ်င္ပါေရ။

ၿဖီ။ ။ ကၽြန္ေတာ္နန္႕ ေတးျခင္းရြီးကတ္ေတ စစ္ေတြက မွတ္မိသေလာက္ ဦးထြန္းေအာင္သာ (ေတးရြီး)၊ ဂီတမွဴး ဆရာထြန္းသိန္း (ေတးရြီး)၊ ကိုဒိုးေမာင္ (ေတးရြီး)၊ ဦးျမေက်ာ္ (ေတးရြီး)၊ ဟန္သိန္းေမာင္ (ေတးရြီး)၊ ဆရာ စစ္ေတြညိဳသန္႕ (ေတးရြီး)၊ ေမာင္ေက်ာ္သာ (ေတးရြီး)ရို႕ ျဖိဳက္ကတ္ပါေရ။ မမွတ္မိလို႕ မေဖာ္ျပႏိုင္စြာကိုေလ့ ခြင့္လႊတ္ကတ္ပါလို႕။

မီး။ ။ ဆရာရြီးခေရေတးျခင္းတိ အထဲက ဇာေတးျခင္းကို အႀကိဳက္ဆံုးပါေလ ဆရာ။

ၿဖီ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ရြီစြာေတးျခင္းတိထဲမွာ ပန္ေ၀ဒနာကို အႀကိဳက္ဆံုးပါ။ ဦးေမာင္သိန္းဆိုစြာပါ။ အမွန္ေျပာ၇ဖို႕ဆိုေက ကၽြန္ေတာ့္မယား အပ်ိဳႀကီးကို ကၽြန္ေတာ္ လူပ်ိဳႀကီး က ေဒေတးျခင္းနန္႕ ရေအာင္ယူခစြာပါ။

မီး။ ။ ဆရာရြီးေရ ပန္းေ၀ဒနာေတးျခင္းကို ေ၀ဖန္စြာေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ရပါေရ။ ဆရာဇာပိုင္ ျပန္ေျပာခ်င္ပါေလ။

ၿဖီ။ ။ ေပါက္ေတာ ေရႊေျမမဂၢဇင္းမွာ ပန္ေ၀ဒနာေတးျခင္းကို အမ္တီတီက အမ်ိဳးမ်ိဳး ၀ီဖန္ထားပါေရ။ မေကာင္းေျပာေကေလ့ သူ၊ အေကာင္းေျပာေကေလ့ သူပါ။ ပန္းေ၀ဒနာေတးျခင္းကို ေတးစာသားနန္႕ မဆီေယမွ မဆိုင္လို႕ ေျပ၀ံ့သူပါ။ ဆရာ အမ္တီတီကိုမွခ်င္ပါေရ။ ယင္းပန္းေ၀ဒနာေတးျခင္းကို အအီဆဆီး အသည္းႏွလံုးနန္႕ စစိနနန္ခံစား နားေထာင္ၾကည့္ပါလို႕။ ဆရာ စစ္ေတြညိဳသန္႕က အႀကိဳက္ဆံုးေတးျခင္းလို႕ ကၽြန္ေတာ့္ကို တစ္ခါေျပာဖူးေရ ေတးျခင္းတစ္ပုဒ္ပါ။

မီး။ ။ ရခိုင္ေတးျခင္းရြီးေရ၊ ရြီးနီေရ ဆရာ တစ္ေယာက္အနီနန္႕ ဥာဏ္ပူေဇာ္ခရဖူးပါလာ။ အမ်ားဆံုး ဇာေလာက္ ရဖူးပါေလ။

ၿဖီ။ ။ အယင္က ေတးရြီးဥာဏ္ပူေဇာ္ခ အခါခါ ရဖူးပါေရ။ ေဒေခတ္နန္႕ဆိုေက မေျပာစေလာက္ပါရာ။ ဒန္းဂါးရစြာ မရစြာထက္ စ်ာန္၀င္လာေက ေတးျခင္းမရြီးဘဲက မနီႏိုင္ပါ။ အႏုပညာသမားတိုင္း အားလံုးသိကတ္ပါေရ။

မီး။ ။ ဆရာ့တပည့္တိထဲက ဆိုကေရးတီး ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ဆုရကတ္စြာတိ ဟိပါလာ။ ဇာအဆိုေတာ္တိ ရကတ္ေလဆိုစြာ သိခ်င္ပါေရ။

ၿဖီး။ ။ ကၽြန္ေတာ့္တပည္တိအထဲက ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ ဆိုကေရးတီးၿပိဳင္ပြဲမွာ ရႊီတံဆိပ္ရဘူးသူက ခ်န္ပီယံအဆိုေတာ္ႀကီး ဦးေမာင္သိန္း၊ အခုဆိုေက ဒိုင္လူႀကီးေတာင္ ၀င္လုပ္နီပါဗ်ာလ္။

မီး။ ။ ဆရာ့မွာ သားသမီးဇာႏွစ္ေယာက္ဟိပါေလ။ အမြီဆက္ခံဘိုး ဂီတမ်ိဳးဆက္သစ္ ဇာႏွစ္ေယာက္ပါ ပါေလ။

ၿဖီ။ ။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ သားသမီးသံုးေယာက္ဟိပါေရ။ သားအႀကီးဆံုးက ေမာင္လြန္းလွဦး၊ ဥေပေဒ ဒုတိယႏွစ္ပါ။ သမီးလတ္ မစႏၵာလီက ဆယ္တန္းေျဖၿပီးပါဗ်ာလ္။ သားအငယ္ဆံုး ေမာင္ရန္ရွင္းေအာင္က စတုတၳတန္းပါ။ သားႀကီးက စိုင္းျဒားစည္အဖြဲ႕မွာ ပြဲတိုင္းေက်ာ္ပါ။ သမီးလတ္က ထန္ပင္ရင္းအဆိုၿပိဳင္ပြဲမွာ ဆုႀကီးတိ ရဘူးပါေရ။

မီး။ ။ ေတးရြီးဆရာဘ၀မွာ သာရီးနာရီးကိစၥတိေပၚလာေက အခ်င္းခ်င္းအကူအညီပီးကတ္ဘို႕ အသင္းဖြဲ႕ထားစြာတိ ဟိထားပါလာ။ မဟိသိေက ဖြဲ႕စည္းကတ္ရဘို႕ အခ်ိန္တန္ဗယ္လို႕ ျမင္ပါလာ ဆရာ။

ၿဖီ။ ။ ဂီတအစည္းအရံုး (ဗဟို)က ရခိုင္ျပည္နယ္ကို လာေရာက္ဖြဲ႕စည္းဘို႕ မၾကာခင္လာဘို႕လို႕ေတာ့ သတင္းၾကားထားပါယင့္။

မီး။ ။ မီးနီက်မီးခြန္းပါ။ ရခိုင္ေတးဂီတေလာကမွာ ရခိုင္မိုႏိုေတးျခင္းတိ ေပ်ာက္ကြယ္မလားေအာင္ ဇာပိုင္ထိန္းသိမ္းလုပ္ေဆာင္လားရဘို႕ေလ့ဆိုစြာ ဆရာ ဆႏၵသေဘာထားကို သိခ်င္ပါေရ။

ၿဖီ။ ။ ရခိုင္မုိႏိုေတးျခင္းတိ မေပ်ာက္ေအာင္ မိုႏိုရခိုင္ေတးျခင္းၿပိဳင္ပြဲ အမ်ားႀကီးလုပ္ပီးရပါဘို႕။ တက္သစ္စ အဆိုေတာ္ေခ်တိကို ၿမီေတာင္ေျမွာက္ပီးရပါဘို႕။ ေဒကိစၥက ခ်ခ်င္းေခ်ပါရာ ။ သိတတ္ေတး တတ္ႏိုင္ေရ လူႀကီးတိက စိတ္၀င္တစားလုပ္ပီးလားႏိုင္ေကတာ့ခါ ယိုင္ေက်းမႈမေပ်ာက္ဆိုစြာ အားလံုး သိၿပီး ျဖိဳက္ပါေရ။

မီး။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဂီတ အႏုပိုင္ညာသွ်င္ိ၊ ရခိုင္အဆိုေတာ္တိကို ဆရာ ဇာမွာၾကားခ်င္ပါေလ။ ၀ံသရကၡတ မဂၢဇင္းက တစ္ဆင့္မွာၾကားလိုက္ပါဆရာ။

ၿဖီ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဂီတအႏုပိုင္ညာသွ်င္တိ၊ အဆိုေတာ္တိ၊ ေတးရြီးဆရာတိ၊ အမ်ားႀကီး………. အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားလို႕ အမ်ိဳးဂုဏ္ျမင့္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ကတ္ပါလို႕ အႏူးအညြတ္မွာၾကားခ်င္ပါေရ။

မီးခြန္းတိကို စိတ္ေရွ၊ လက္ေရွ ၿဖီပီးေရအတြက္ ကေကာင္းေက်းဇူးတင္ဟိပါေရ။ ေတးရြီးဆရာ ဆရာ ဦးေမာင္သန္းတစ္ေယာက္ က်န္းက်န္းမာမာနန္႕ ေတးျခင္းတိ အမ်ားႀကီးရြီးႏိုင္ပါစီ။ မိုႏိုအဆိုေတာ္ မ်ိဳးဆက္သစ္တိ ေပၚထြက္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါစီလို႕ မိတၱာပို႕သလိုက္ပါေရ။

ဗဂ်ီးေက်ာ္ (စစ္ေတြ)
၁၀.၁၁.၂၀၀၉
ေအာင္တံခြန္၀သရကၡိတ မဂၢဇင္း အတြဲ(၃) အမွတ္(၃) ဇန္န၀ါရီ (၂၀၁၀)မွ ထုတ္ႏႈတ္တင္ျပပါေရ။

(ေအနိန္ရာက ကူယူလို႔ေဖာ္ၿပလိုက္ပါေရ။ )